Fotorelacja z XXIX Wykładu Rektorskiego prof. Klausa von Klitzinga
Znamienitego gościa – prof. Klausa von Klitzinga oraz słuchaczy jego wykładu, m.in. prof. Krzysztofa Jóźwika, rektora Politechniki Łódzkiej, Metropolitę Łódzkiego abp. Grzegorza Rysia, a także naukowców łódzkich uczelni i mieszkańców Łodzi, powitała uroczyście w Sali Zielonej Pałacu Biedermanna rektor UŁ prof. Elżbieta Żądzińska. Prof. Aleksander Welfe, koordynator programu Wykładów Rektorskich przybliżył ich ideę, podkreślając, że prof. Klaus von Klitzing jest już kolejnym noblistą, który wygłasza Wykład Rektorski na zaproszenie Uniwersytetu Łódzkiego.
„Solar Energy: Can Photovoltaic Prevent Climate Catastrophe?” – tak brzmiał tytuł wykładu prof. Klausa von Klitzinga, jednego z najwybitniejszych dziś fizyków na świecie. Naukowiec, który jest dyrektorem i członkiem rady naukowej Instytutu Badań Ciała Stałego im. Maxa Plancka w Stuttgarcie oraz członkiem Narodowej Niemieckiej Akademii Nauk, skupił się w nim na kwestiach ochrony środowiska z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii, zwłaszcza słonecznej, tak by zapobiec katastrofie klimatycznej.
Po wykładzie znakomity fizyk odpowiadał na pytania słuchaczy, wywiązała się też ciekawa dyskusja. Prof. Julian Sitarek z Wydziału Fizyki i Informatyki Stosowanej UŁ pytał m.in. czy panele fotowoltaiczne są energetycznie opłacalne, skoro ich powstawaniu także towarzyszy ślad węglowy. Odpowiedź noblisty brzmiała, że tak. Wg różnych szacunków po upływie od 2 do 5 lat energia wytworzona przez panele przewyższa tę, którą zużyto do ich wytworzenia. A technologie ich produkcji są coraz nowocześniejsze i coraz mniej energochłonne. Generalnie, zdaniem prof. von Klitzinga, przyszłością ludzkości w walce ze zmianami klimatu jest właśnie energia słoneczna.
Profesor Klaus Fon Klitzing otrzymał Nagrodę Nobla z fizyki za odkrycie kwantowego efektu Halla w 1985, co pozwoliło na nowe możliwości naukowe w zakresie metrologii. To, co kiedyś uznawaliśmy za podstawowe stałe, takie jak metr, sekunda, kilogram, teraz ulega zmianie. Prof. Klitzing zmienił na przykład stałą rezystancji. Rezystancja opisywana jest teraz właśnie przez stałą Klitzinga i jest to stała niezmienna. Bez względu na to, co się dzieje w świecie, stała Klitzinga pozostaje stałą. Wzorzec kilograma czy wzorzec metra wraz z czasem ulegały zmianie. Te wszystkie badania, które zostały przeprowadzone w ostatnich latach m.in. dzięki odkryciom prof. Klitzinga, pozwoliły zbudować zestaw stałych fizycznych, które są całkowicie niezmienne, bo bazują na świecie kwantowym
– tłumaczy dr hab. Paweł Kowalczyk, prof. UŁ, kierownik Katedry Fizyki Ciała Stałego na Wydziale Fizyki i Informatyki Stosowanej UŁ.
Wykłady Rektorskie, organizowane przez Uniwersytet Łódzki od ponad dziesięciu lat, stały się swoistą instytucją – są atrakcyjne dla szerokiego audytorium, co gwarantuje ciekawe dyskusje i wymianę poglądów. Na Wykładach Rektorskich, oprócz noblistów, mieliśmy zaszczyt gościć prezydentów państw, ambasadorów, prezesa Polskiej Akademii Nauk, luminarzy nauki, wielkie autorytety moralne, znamienite postacie życia naukowego i społecznego, których dorobek zwykle ma charakter interdyscyplinarny i daleko wykracza poza mury uczelni. Ta inicjatywa służy całemu środowisku akademickiemu Łodzi, a także jej mieszkańcom.
Koordynatorem projektu Wykładów Rektorskich na UŁ jest od początku prof. dr hab. Aleksander Welfe, makroekonomista, ekonometryk, profesor zwyczajny Uniwersytetu Łódzkiego i Szkoły Głównej Handlowej, wiceprezes Polskiej Akademii Nauk w kadencji 2023-2026.
Wykład prof. Klitzinga jest wyjątkowy dla Uniwersytetu Łódzkiego, zwłaszcza dla fizyków i chemików. Profesor jest jednym z nielicznych fizyków-noblistów, których mieliśmy tu okazję wysłuchać. To wyjątkowy zaszczyt dla uniwersytetu i całej społeczności akademickiej i społeczności łódzkiej, ze mamy okazję gościć tak znakomitego naukowca jak prof. Klitzing
– dodaje dr hab. Paweł Kowalczyk, prof. UŁ.
Prof. Klaus von Klitzing jest trzecim laureatem Nagrody Nobla, zaproszonym przez UŁ do wygłoszenia Wykładu Rektorskiego. Wcześniej gościliśmy prof. Rogera Penrose’a – ”Aeons Before the Big Bang” , Nagroda Nobla w 2020 roku w dziedzinie: fizyka (l Wykład Rektorski) i prof. Svante Pääbo – "The Impact of Neandertals and Denisovanson human evolutionary history", Nagroda Nobla w 2022 roku w dziedzinie: medycyna (XXVIII Wykład Rektorski).
Materiał: WFiIS UŁ
Redakcja: Michał Gruda, Marcin Kowalczyk (Centrum Komunikacji i PR UŁ)
Zdjęcia: Bartosz Kałużny (CKiPR UŁ)