Szanowne Panie, życzymy, aby sukcesy i radości w codziennej pracy i nauce przeważały nad trudnościami i problemami. To czas, kiedy chcemy podkreślić Waszą rolę w życiu akademickim i społecznym. Wasze wysiłki i zaangażowanie przyczyniają się do kształtowania naszej uczelni jako miejsca otwartego na różnorodność i wspierającego rozwój każdej jednostki. Niech ten dzień będzie okazją do refleksji nad osiągnięciami, ale również do zwrócenia uwagi na wyzwania, z jakimi się spotykacie. Mamy świadomość, że droga do pełnej równości w miejscu pracy i nauki jest jeszcze daleka, jednocześnie wysiłki na rzecz stworzenia bardziej sprawiedliwego i przyjaznego środowiska dla wszystkich podejmujemy wspólnie, oddolnie, o czym piszemy poniżej. Dziękujemy za Waszą pracę i życzymy Wam siły oraz wytrwałości w dążeniu do swoich celów.
Na wstępie przypominamy o tekście z okazji Międzynarodowego Dnia Kobieta i Dziewcząt w Nauce, opublikowanym 11 lutego, w którym cztery badaczki z UŁ podzieliły się swoimi przemyśleniami na temat realiów pracy w środowisku naukowym z kobiecej perspektywy. Znajdziecie tam wiele istotnych i ważnych refleksji o wyzwaniach życia codziennego kobiet zajmujących się rozwojem wiedzy i nauki. Poniżej, natomiast, przytaczamy szereg przykładów na to jak Uniwersytet Łódzki stara się odpowiedzieć na wyzwania dzisiejszych czasów związane z dążeniem do równości płci i trudami łączenia życia zawodowego z prywatnym.
Najistotniejszym działaniem jakie obecnie trwa na Uniwersytecie Łódzkim w kwestii wyrównywania szans jest realizacja projektu RESET, którego koordynatorką jest dr Aleksandra Różalska.
Dzięki międzynarodowemu charakterowi projektu RESET mamy okazję porównywać nasze doświadczenia i wymieniać się obserwacjami z osobami reprezentującymi różne uczelnie europejskie. Taka różnorodna perspektywa pozwala na pełniejsze zrozumienie istoty równego traktowania w procesach badawczych, nauczaniu oraz administracji, stwarzając możliwości lepszego zaplanowania i monitorowania tych procesów
– mówi dr Aleksandra Różalska, koordynatora projektu RESET w UŁ i kierowniczka Ośrodka Naukowo-Badawczego Problematyki Kobiet (Wydział Filologiczny UŁ).
I dodaje:
Do realizacji poszczególnych działań zapraszane są przedstawicielki i przedstawiciele różnych grup interesariuszek i interesariuszy, ponieważ chcemy, aby tworzenie kultury równości odbywało się przy aktywnym współudziale całej społeczności uniwersyteckiej.
Projekt RESET
Projekt RESET: Redesigning Equality and Scientific Excellence Together (Wspólne działania w zakresie promowania równości w nauce i doskonałości naukowej) realizowany jest od 2021 r. RESET koncentruje się na działaniach umożliwiających realne wyrównanie szans kobiet i mężczyzn w instytucjach badawczych. Celem projektu jest stworzenie przestrzeni, w ramach której badaczki i badacze będą mogli w pełni realizować swój potencjał naukowy i organizacyjny. RESET wykorzystuje intersekcjonalne (krzyżowe) podejście do koncepcji (nie)równości i zmierza do wypracowania Planów na rzecz Równości Płci (GEP – Gender Equality Plan), które zostaną wcielone w instytucjach partnerskich projektu, w oparciu o analizę potrzeb i doświadczeń każdej z nich.
Na UŁ w ramach projektu RESET między innymi:
- Powołano Radę ds. Równego Traktowania, której celem jest promowanie i monitorowanie równości w środowisku akademickim.
- Opracowano Gender Equality Plan (Plan na rzecz równych szans) dla UŁ, którego celem jest promowanie, monitorowanie i ocena równości oraz różnorodności w obrębie wspólnoty akademickiej, a także włączenie tych kwestii do podstawowych zasad funkcjonowania Uniwersytetu Łódzkiego.
- Przeprowadzono kampanię Faces of Campus, której celem było zwrócenie uwagi na rolę osób wspierających doskonałość naukową uczelni, które bardzo często są mniej widoczne w procesach badawczych.
- Wprowadzono cykl szkoleń: W drodze do doskonałości i zrównoważonego rozwoju. Od wyzwań dyskryminacji i uprzedzeń do włączenia i różnorodności.
Poniżej opisujemy bardziej szczegółowo poszczególne elementy projektu.
Rada do spraw Równego Traktowania
Jej istotnym zadaniem jest konsultowanie dokumentów związanych z tematyką równego traktowania kobiet i mężczyzn oraz rekomendowanie najodpowiedniejszych działań na tym polu. Rada ds. Równego Traktowania konsultowała m.in. zapisy dotyczące procedury antydyskryminacyjnej, która została wprowadzona w UŁ w marcu 2023 r. Rada ds. Równego Traktowania opracowała także Stanowisko w sprawie osób transpłciowych w odpowiedzi na prośby osób studiujących w Uniwersytecie Łódzkim.Kadencja Rady wygasa wraz z zakończeniem projektu RESET w grudniu 2024 r.
Projekt nie dotyczy tylko dyskryminacji ze względu na płeć, chcemy rozmawiać o wykluczeniach, np. dla osób z niepełnosprawnościami, dla osób z zagranicy. Zwłaszcza że nasz uniwersytet jest międzynarodowy
– komentuje dr Aleksandra Różalska.
Rada składa się z ekspertów i ekspertek do spraw równości oraz przedstawicieli i przedstawicielek ważnych jednostek na uczelni. Pełni głównie funkcję konsultacyjną, przeprowadza również badania dotyczące sytuacji grup mniejszościowych na terenie Uniwersytetu.
Kolejnym działaniem w ramach RESET stało się opracowanie Gender Equality Plan.
Gender Equality Plan
28 czerwca 2022 roku Uniwersytet Łódzki przyjął pierwszy Gender Equality Plan (Plan na rzecz równych szans). Zadaniem GEP-u na lata 2022-2024 jest promowanie, monitorowanie i ocena równości oraz różnorodności w obrębie wspólnoty akademickiej, a także włączenie tych kwestii do podstawowych zasad funkcjonowania Uniwersytetu Łódzkiego. GEP został przygotowany przez trzy badaczki (Dorota Golańska, Aleksandra Różalska, Agata Rudnicka-Reichel) w oparciu o wyniki analizy danych wtórnych gromadzonych przez Uniwersytet Łódzki, wywiadów grupowych oraz ankiety przeprowadzonej wśród osób zatrudnionych w uczelni.
Od stycznia 2024 roku w UŁ działa Zespół ds. wdrożenia GEP-u, który jest odpowiedzialny za realizację Planu oraz wsparcie zespołu projektowego RESET w przygotowaniu kolejnego GEP-u na lata 2025-2027.
Warto zauważyć, że w styczniu 2024 roku wszystkie osoby zatrudnione w Uniwersytecie Łódzkim mogły wyrazić swoje zdanie za pomocą ankiety w sprawie działań podejmowanych na uczelni na rzecz równości płci i różnorodności. Badanie będzie pomocne w przygotowaniu wspomnianego wyżej Planu na rzecz równych szans na lata 2025-2027.
Zespół stworzył także system szkoleń prorównościowych i antydyskryminacyjnych w uczelni, które od stycznia 2024 r. są dostępne dla całej społeczności UŁ.
Szkolenia: W drodze do doskonałości i zrównoważonego rozwoju. Od wyzwań dyskryminacji i uprzedzeń do włączenia i różnorodności.
Tematyka trwających i planowanych działań edukacyjnych powstała w oparciu o analizę potrzeb i oczekiwań artykułowanych przez członkinie i członków społeczności akademickiej ze wszystkich krajów partnerskich zaangażowanych w projekt RESET. Szkolenia opierają się na całościowym podejściu do edukacji w tak ważnych dla rozwoju uczelni obszarach, jak zarządzanie różnorodnością, równowaga między pracą a życiem prywatnym, czy równość płci w badaniach i kształceniu.
Proponowane tematy szkoleń dotyczą różnych aspektów badania relacji w miejscu pracy, poruszają zagadnienia związane z trudnymi sytuacjami jak dyskryminacja, mobbing czy inne niewłaściwe zachowania oraz zapoznają ze sposobami radzenia sobie z wyzwaniami w tym obszarze, jak również uczą o możliwościach zmiany organizacyjnej i kultury organizacji.
Szkolenia będą trwały do końca 2024 r. Co miesiąc na dedykowanej stronie publikowane są tematy kolejnych spotkań. Zapisz się, skorzystaj!
Kolejnym efektem działań w ramach RESET stała się odpowiedź na problemy związane z łączeniem ról zawodowych i prywatnych.
Zespół ds. łączenia ról zawodowych i rodzinnych w uniwersytecie
Wiosną 2023 roku z inicjatywy dr Aleksandry Różalskiej powstał na naszej uczelni Zespół ds. łączenia ról zawodowych i rodzinnych. Zajmuje się kwestiami rodzicielstwa i związanymi z nim wyzwaniami w pracy akademickiej, równowagą między życiem zawodowym a prywatnym (ang. work-life balance – WLB) oraz zagadnieniem łączenia pracy z innymi rolami opiekuńczymi. Działania zespołu wpisują się w Strategię Uniwersytetu Łódzkiego na lata 2021-2030, która w swoich celach zakłada systemowe wspieranie rodziców w uczelni, jak również stworzenie przyjaznego społeczności akademickiej środowiska pracy w UŁ.
Cele Zespołu to m. in. promowanie polityki wspierającej rodziców w pracy akademickiej, wypracowanie praktycznych rozwiązań ułatwiających funkcjonowanie w środowisku pracy oraz podniesienie świadomości na temat równowagi między życiem zawodowym a prywatnym poprzez działania informacyjne i edukacyjne.
W maju 2023 r. Zespół zorganizował panel „Łączenie ról zawodowych i rodzinnych – perspektywy, wyzwania i dobre praktyki”, podczas którego zostały wypracowane rekomendacje dla uczelni w trzech obszarach:
1) powrót do pracy po urlopie rodzicielskim i wychowawczym;
2) organizacja czasu pracy i przestrzeni sprzyjających rodzicom i opiekunom/opiekunkom oraz osobom z niepełnosprawnościami;
3) niedostrzeganie lub niedostateczne dostrzeganie problemu łączenia pracy i obowiązków rodzinno-opiekuńczych w ocenie pracowniczej.
Co ważne, Zespół, który powstał początkowo, jako inicjatywa naukowczyń i zaczął wypracowywać rozwiązania mające na celu zrównoważenie pracy zawodowej badaczek z ich życiem prywatnym, otwiera się obecnie na wszystkich pracowników UŁ. Każda osoba pracująca na naszej uczelni jest w nim mile widziana, a perspektywa pracowników niebędących nauczycielami akademickim, będzie w Zespole cenna i brana pod uwagę. Zachęcamy wszystkich niezależnie od płci do dołączenia do Zespołu ds. łączenia ról zawodowych i rodzinnych w uniwersytecie
– mówi dr Marta Kucharska-Hauk, członkini Zespołu.
W tematach równościowych na naszej uczelni funkcjonują również mniejsze, oddolne inicjatywy. Jedną z nich jest Poradnia Równościowego Języka, prowadzona przez Interdyscyplinarne Seminarium Gender.
Poradnia Równościowego Języka
Poradnia odpowiada na pytania, doradza, a także szkoli w zakresie równościowego, włączającego języka, zwłaszcza dotyczącego feminatywów, niebinarności i form odnoszących się do osób LGBT+.
Aby skorzystać z poradni można napisać wiadomość do prowadzących fanpage Interdyscyplinarnego Seminarium Gender, a także skontaktować się mailowo lub bezpośrednio z dr Izą Desperak (izabela.desperak@uni.lodz.pl). Porady są nieodpłatne i nie są ograniczone do społeczności UŁ.
Powyższe działania wpisują się w cel strategiczny UŁ jakim jest Ciągły i dynamiczny rozwój społeczności Uniwersytetu Łódzkiego, umożliwiający jak najlepsze wykorzystanie jej potencjału oraz są wyrazem realizacji celów operacyjnych, takich jak:
- Aktywne wspieranie rozwoju i komfortu pracy całej społeczności UŁ,
- Integracja społeczności UŁ,
- Budowanie kultury pracy i nauki opartej na wzajemnym szacunku.
Chcemy, aby Uniwersytet Łódzki był miejscem pracy i nauki, które nie tylko nie dzieli, ale także rozumie i integruje wszystkich, tworząc przyjazne środowisko dla wszystkich jej członków
– mówią osoby, które rozwijają działania na rzecz równości na Uniwersytecie Łódzkim.
Materiał źródłowy: dr Aleksandra Różalska (Wydział Filologiczny), dr Agata Rudnicka-Reichel (Wydział Zarządzania)
Redakcja: Michał Gruda i Honorata Pytloch-Ogieniewska (Centrum Komunikacji i PR)
Misją Uniwersytetu Łódzkiego jest rzetelne prowadzenie badań naukowych oraz aktywne głoszenie prawdy z nich płynącej, tak by mądrze kształcić kolejne pokolenia, być użytecznym dla społeczeństwa oraz odważnie odpowiadać na wyzwania współczesnego świata. Doskonałość naukowa jest dla nas zawsze najlepszym kompasem. Nasze wartości to: odwaga, ciekawość, zaangażowanie, współpraca i szacunek.